Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ: Nguyên nhân, cách chăm sóc trẻ

Rối loạn giấc ngủ là một trong những vấn đề tâm lý thường gặp ở trẻ tự kỷ, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và phát triển của họ. Dữ liệu thực tế cho thấy, có đến 80% trẻ tự kỷ trải qua tình trạng này, con số này cao gấp đôi so với trẻ bình thường.

Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ có thể dẫn đến tâm trạng cáu kỉnh, tức giận, và sự khó chịu, tạo ra nhiều khó khăn cho gia đình trong việc chăm sóc. Nếu không được giải quyết, vấn đề này có thể tác động tiêu cực đến sự phát triển, sức khỏe, và sinh hoạt hàng ngày của trẻ.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các nhà nghiên cứu vẫn chưa có định rõ về nguyên nhân của vấn đề này đối với trẻ tự kỷ. Có một số giả thuyết chỉ ra những yếu tố có thể liên quan, bao gồm:

• Vấn đề liên quan đến tiểu niệu: Trẻ tự kỷ có thể trải qua rối loạn về tiểu niệu, bao gồm việc đi tiểu vào ban đêm hoặc cảm thấy khó chịu khi bàng quang của họ đầy, tạo điều kiện không thuận lợi cho giấc ngủ.
• Khuynh hướng hoạt động quá mức: Trẻ tự kỷ thường có xu hướng hoạt động quá độ, trở nên căng thẳng và quá nhạy cảm, điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình ngủ của họ.
• Các vấn đề tâm lý: Các em có thể phải đối mặt với những vấn đề tâm lý như lo lắng, stress, và khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc, tất cả đều có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ.
• Thuốc điều trị tự kỷ: Một số loại thuốc được sử dụng để điều trị tự kỷ có thể gây ra sự gián đoạn trong chu kỳ giấc ngủ của trẻ.
• Môi trường sống: Các yếu tố trong môi trường sống như ánh sáng, âm thanh, độ ẩm, và nhiệt độ có thể tác động đến giấc ngủ của trẻ tự kỷ.
• Sự thay đổi về môi trường xung quanh: Những biến động như đi du lịch, chuyển nhà, hoặc thay đổi môi trường học tập cũng có thể gây rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ.

Dấu hiệu, hậu quả khi trẻ bị rối loạn tử kỷ

Đặc biệt quan trọng là khả năng nhận biết các dấu hiệu để triển khai biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu những tác động tiêu cực của rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ. Dưới đây là mô tả về các dấu hiệu và hậu quả thường xuất hiện dựa trên các nghiên cứu về trường hợp rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ:

Dấu hiệu

Phụ huynh cần theo dõi chu kỳ giấc ngủ của con sau một khoảng thời gian, và nếu phát hiện bất kỳ biểu hiện nào không bình thường, có thể liên quan đến vấn đề này. Cụ thể:

• Khó khăn trong việc buồn ngủ: Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn khi cố gắng buồn ngủ, có thể do căng thẳng hoặc bị kích thích bởi các yếu tố khác nhau, dẫn đến việc mất nhiều thời gian để buồn ngủ tự nhiên.
• Giấc ngủ bị gián đoạn: Một dấu hiệu phổ biến của rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ là thức dậy nhiều lần trong đêm. Sự gián đoạn này làm giảm chất lượng giấc ngủ, tạo ra căng thẳng và mệt mỏi cho trẻ.
• Thức dậy quá sớm: Do khó khăn trong việc buồn ngủ hoặc gặp sự gián đoạn khi ngủ, trẻ có thể thức dậy quá sớm mỗi buổi sáng. Điều này tạo ra sự không ổn định trong mô hình giấc ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng sức khỏe của trẻ.
• Ngủ nhiều vào ban ngày: Thiếu ngủ vào ban đêm có thể khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ vào ban ngày, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và tham gia các hoạt động ban ngày.

Tùy thuộc vào từng độ tuổi và giai đoạn, thời gian ngủ cần thiết cho trẻ sẽ khác nhau. Đặc biệt, trẻ nhỏ đều cần một lượng ngủ đủ để đảm bảo sự phát triển của trí não và duy trì năng lượng. Dưới đây là thời lượng ngủ trung bình theo từng độ tuổi của trẻ:

• Trẻ từ 1 đến 3 tuổi: Cần ngủ khoảng 12 đến 14 tiếng mỗi ngày.
• Trẻ từ 4 đến 6 tuổi: Thường có thời gian giấc ngủ từ 10 đến 12 giờ mỗi ngày.
• Trẻ từ 7 đến 12 tuổi: Cần khoảng 10 đến 11 giờ ngủ mỗi ngày.
• Trẻ từ 13 đến 16 tuổi: Cần khoảng 8,5 giờ giấc ngủ mỗi ngày.

Tuy thời lượng ngủ có thể biến động tùy thuộc vào các tình huống cụ thể, nhưng quan trọng nhất là bảo đảm thời gian ngủ đủ, đặc biệt là tập trung vào giấc ngủ vào ban đêm. Nếu thời lượng ngủ trung bình giảm quá mức, hoặc nếu trẻ thường xuyên ngủ quá 11 giờ đêm, có thể là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ. Phụ huynh cần ngay lập tức xem xét và thực hiện các biện pháp cải thiện phù hợp.

Hậu quả

Hậu quả của rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ có thể tác động đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của trẻ, bao gồm:

• Mệt mỏi và thiếu năng lượng: Thiếu giấc ngủ đủ có thể làm cho cơ thể trẻ tự kỷ luôn ở trạng thái mệt mỏi và không đủ năng lượng. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc tham gia các hoạt động, tương tác xã hội, và tạo khó khăn trong quá trình phát triển và học tập.
• Tâm trạng thay đổi liên tục: Thiếu ngủ có thể làm cho trẻ tự kỷ trở nên cáu kỉnh và khó kiểm soát cảm xúc. Trạng thái này kéo dài có thể làm tăng sự nhạy cảm, căng thẳng và khó khăn trong việc tương tác với người khác và môi trường xung quanh.
• Gây ra nhiều bệnh khác: Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đái tháo đường, hoặc các rối loạn như tăng động giảm chú ý (ADHD).
• Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần: Ngoại việc ảnh hưởng đến sức khỏe vật lý, rối loạn giấc ngủ còn có thể làm tăng khả năng phát triển các rối loạn lo âu, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cho trẻ.
• Gây ảnh hưởng đến gia đình và người chăm sóc: Không chỉ ảnh hưởng đến trẻ, mà còn gây khó khăn cho gia đình và người chăm sóc. Khi sinh hoạt hàng ngày của trẻ bị ảnh hưởng, người thân phải dành nhiều thời gian và nỗ lực hơn trong việc chăm sóc và hỗ trợ trẻ trong quá trình đi vào giấc ngủ.

Cách chăm sóc trẻ bị rối loạn giấc ngủ